The Gifts of Men

Verse Indeterminate Saxon

Fela bið on foldan forðgesynra
geongra geofona, þa þa gæstberend
wegað in gewitte, swa her weoruda god,
meotud meahtum swið, monnum dæleð,

5

syleð sundorgiefe, sendeð wide
agne spede, þara æghwylc mot
dryhtwuniendra dæl onfon.
Ne bið ænig þæs earfoðsælig
mon on moldan, ne þæs medspedig,

10

lytelhydig, ne þæs læthydig,
þæt hine se argifa ealles biscyrge
modes cræfta oþþe mægendæda,
wis on gewitte oþþe on wordcwidum,
þy læs ormod sy ealra þinga,

15

þara þe he geworhte in woruldlife,
geofona gehwylcre. Næfre god demeð
þæt ænig eft þæs earm geweorðe.
Nænig eft þæs swiþe þurh snyttrucræft
in þeode þrym þisses lifes

20

forð gestigeð, þæt him folca weard
þurh his halige giefe hider onsende
wise geþohtas ond woruldcræftas,
under anes meaht ealle forlæte,
þy læs he for wlence wuldorgeofona ful,

25

mon mode swið of gemete hweorfe
ond þonne forhycge heanspedigran;
ac he gedæleð, se þe ah domes geweald,
missenlice geond þisne middangeard
leoda leoþocræftas londbuendum.

30

Sumum her ofer eorþan æhta onlihð,
woruldgestreona. Sum bið wonspedig,
heardsælig hæle, biþ hwæþre gleaw
modes cræfta. Sum mægenstrengo
furþor onfehð. Sum freolic bið

35

wlitig on wæstmum. Sum biþ woðbora,
giedda giffæst. Sum biþ gearuwyrdig.
Sum bið on huntoþe hreðeadigra
deora dræfend. Sum dyre bið
woruldricum men. Sum bið wiges heard,

40

beadocræftig beorn, þær bord stunað.
Sum in mæðle mæg modsnottera
folcrædenne forð gehycgan,
þær witena biþ worn ætsomne.
Sum mæg wrætlice weorc ahycgan

45

heahtimbra gehwæs; hond bið gelæred,
wis ond gewealden, swa bið wyrhtan ryht,
sele asettan, con he sidne ræced
fæste gefegan wiþ færdryrum.
Sum mid hondum mæg hearpan gretan,

50

ah he gleobeames gearobrygda list.
Sum bið rynig, sum ryhtscytte,
sum leoða gleaw, sum on londe snel,
feþespedig. Sum on fealone wæg
stefnan steoreð, streamrade con,

55

weorudes wisa, ofer widne holm,
þonne særofe snelle mægne
arum bregdað yðborde neah.
Sum bið syndig, sum searocræftig
goldes ond gimma, þonne him gumena weard

60

hateð him to mærþum maþþum renian.
Sum mæg wæpenþræce, wige to nytte,
modcræftig smið monige gefremman,
þonne he gewyrceð to wera hilde
helm oþþe hupseax oððe heaþubyrnan,

65

scirne mece oððe scyldes rond,
fæste gefeged wið flyge gares.
Sum bið arfæst ond ælmesgeorn,
þeawum geþyde. Sum bið þegn gehweorf
on meoduhealle. Sum bið meares gleaw,

70

wicgcræfta wis. Sum gewealdenmod
þafað in geþylde þæt he þonne sceal.
Sum domas con, þær dryhtguman
ræd eahtiað. Sum bið hrædtæfle.
Sum bið gewittig æt winþege,

75

beorhyrde god. Sum bið bylda til
ham to hebbanne. Sum bið heretoga,
fyrdwisa from. Sum biþ folcwita.
Sum biþ æt þearfe þristhydigra
þegn mid his þeodne. Sum geþyld hafað,

80

fæstgongel ferð. Sum bið fugelbona,
hafeces cræftig. Sum bið to horse hwæt.
Sum bið swiðsnel, hafað searolic gomen,
gleodæda gife for gumþegnum,
leoht ond leoþuwac. Sum bið leofwende,

85

hafað mod ond word monnum geþwære.
Sum her geornlice gæstes þearfe
mode bewindeþ, ond him metudes est
ofer eorðwelan ealne geceoseð.
Sum bið deormod deofles gewinnes,

90

bið a wið firenum in gefeoht gearo.
Sum cræft hafað circnytta fela,
mæg on lofsongum lifes waldend
hlude hergan, hafað healice
beorhte stefne. Sum bið boca gleaw,

95

larum leoþufæst. Sum biþ listhendig
to awritanne wordgeryno.
Nis nu ofer eorþan ænig monna
mode þæs cræftig, ne þæs mægeneacen,
þæt hi æfre anum ealle weorþen

100

gegearwade, þy læs him gilp sceððe,
oþþe fore þære mærþe mod astige,
gif he hafaþ ana ofer ealle men
wlite ond wisdom ond weorca blæd;
ac he missenlice monna cynne

105

gielpes styreð ond his giefe bryttað,
sumum on cystum, sumum on cræftum,
sumum on wlite, sumum on wige,
sumum he syleð monna milde heortan,
þeawfæstne geþoht, sum biþ þeodne hold.

110

Swa weorðlice wide tosaweð
dryhten his duguþe. A þes dom age,
leohtbære lof, se us þis lif giefeð
ond his milde mod monnum cyþeð.