Soul and Body II

Verse Indeterminate Saxon

Huru, ðæs behofaþ hæleþa æghwylc
þæt he his sawle sið sylfa bewitige,
hu þæt bið deoplic þonne se deað cymeð,
asundrað þa sibbe, þa þe ær somud wæron,

5

lic ond sawle! Long bið siþþan
þæt se gæst nimeð æt gode sylfum
swa wite swa wuldor, swa him in worulde ær
efne þæt eorðfæt ær geworhte.
Sceal se gæst cuman gehþum hremig,

10

symle ymb seofon niht sawle findan
þone lichoman þe heo ær longe wæg,
þreo hund wintra,
butan ær wyrce ece dryhten,
ælmihtig god, ende worlde.

15

Cleopað þonne swa cearful caldan reorde,
spriceð grimlice gæst to þam duste:
"Hwæt, drug þu dreorga, to hwon dreahtest þu me,
eorþan fylnes eal forweornast,
lames gelicnes! Lyt þu geþohtes

20

to won þinre sawle sið siþþan wurde,
siþþan heo of lichoman læded wære!
Hwæt, wite þu me, werga! Hwæt, þu huru wyrma gifl
lyt geþohtes, hu þis is long hider,
ond þe þurh engel ufan of roderum

25

sawle onsende þurh his sylfes hond,
meotud ælmihtig, of his mægenþrymme,
ond þe þa gebohte blode þy halgan,
ond þu me þy heardan hungre gebunde
ond gehæftnadest helle witum!

30

Eardode ic þe in innan. No ic þe of meahte,
flæsce bifongen, ond me firenlustas
þine geþrungon. þæt me þuhte ful oft
þæt wære þritig þusend wintra
to þinum deaðdæge. Hwæt, ic uncres gedales bad

35

earfoðlice. Nis nu se ende to god!
Wære þu þe wiste wlonc ond wines sæd,
þrymful þunedest, ond ic ofþyrsted wæs
godes lichoman, gæstes drinces.
þær þu þonne hogode her on life,

40

þenden ic þe in worulde wunian sceolde,
þæt þu wære þurh flæsc ond þurh firenlustas
stronge gestyred ond gestaþelad þurh mec,
ond ic wæs gæst on þe from gode sended,
næfre þu me swa heardra helle wita

45

ned gearwode þurh þinra neoda lust.
Scealt þu nu hwæþre minra gescenta scome þrowian
on þam miclan dæge, þonne monna cynn
se ancenda ealle gegædrað.
Ne eart þu nu þon leofre nængum lifgendra,

50

menn to gemæccan, ne medder ne fæder,
ne nængum gesibbra, þonne se swearta hrefn,
siþþan ic ana of þe ut siþade
þurh þæs sylfes hond þe ic ær onsended wæs.
Ne magon þe nu heonan adon hyrste þa readan,

55

ne gold ne sylfor ne þinra goda nan,
ac her sculon abidan ban bireafod,
besliten seonwum, ond þe þin sawl sceal
minum unwillan oft gesecan,
wemman mid wordum, swa þu worhtest to me.

60

Eart þu dumb ond deaf, ne sindan þine dreamas wiht.
Sceal ic þe nihtes seþeah nyde gesecan,
synnum gesargad, ond eft sona from ðe
hweorfan on honcred, þonne halege menn
gode lifgendum lofsong doð,

65

secan þa hamas þe þu me ær scrife,
ond þa arleasan eardungstowe,
ond þe sculon moldwyrmas monige ceowan,
seonowum beslitan swearte wihte,
gifre ond grædge. Ne sindon þine geahþe wiht,

70

þa þu her on moldan monnum eawdest.
Forþon þe wære selle swiþe micle
þonne þe wæran ealle eorþan spede,
(butan þu hy gedælde dryhtne sylfum),
þær þu wurde æt frumsceafte fugel oþþe fisc on sæ,

75

oððe eorþan neat ætes tiolode,
feldgongende feoh butan snyttro,
ge on westenne wildra deora
þæt grimmeste, þær swa god wolde,
ge þeah þu wære wyrmcynna þæt wyrreste,

80

þonne þu æfre on moldan mon gewurde,
oþþe æfre fulwihte onfon sceolde.
þonne þu for unc bu ondwyrdan scealt
on þam miclan dæge, þonne eallum monnum beoð
wunde onwrigene, þa þe in worulde ær

85

firenfulle menn fyrn geworhton,
ðonne wile dryhten sylf dæda gehyran,
æt ealra monna gehwam muþes reorde
wunde wiþerlean. Ac hwæt wilt þu þær
on domdæge dryhtne secgan?

90

þonne ne bið nænig to þæs lytel lið on lime geweaxen,
þæt þu ne scyle for æghwylc anra onsundran
ryht agieldan, ðonne reþe bið
dryhten æt dome. Ac hwæt do wit unc,
þonne he unc hafað geedbyrded oþre siþe?

95

Sculon wit þonne ætsomne siþþan brucan
swylcra yrmþa, swa þu unc ær scrife."
Firenaþ þus þæt flæschord, sceal þonne feran on weg,
secan helle grund, nales heofondreamas,
dædum gedrefed. Ligeð dust þær hit wæs,

100

ne mæg him ondsware ænige secgan,
ne þær edringe ænge gehatan
gæste geomrum, geoce oþþe frofre.
Biþ þæt heafod tohliden, honda tohleoþode,
geaflas toginene, goman toslitene,

105

seonwe beoð asogene, sweora bicowen;
rib reafiað reþe wyrmas,
drincað hloþum hra, heolfres þurstge.
Bið seo tunge totogen on tyn healfe
hungrum to hroþor. Forþon heo ne mæg horsclice

110

wordum wrixlan wið þone wergan gæst.
Gifer hatte se wyrm, þam þa geaflas beoð
nædle scearpran. Se geneþeð to
ærest ealra on þam eorðscræfe;
he þa tungan totyhð ond þa toþas þurhsmyhð,

115

ond to ætwelan oþrum gerymeð,
ond þa eagan þurhiteð ufon on þæt heafod
wyrmum to wiste, þonne biþ þæt werge
lic acolad þæt he longe ær
werede mid wædum. Bið þonne wyrmes giefl,

120

æt on eorþan. þæt mæg æghwylcum
men to gemyndum modsnotterra.